<?xml version="1.0" ?>
<!DOCTYPE book PUBLIC "-//KDE//DTD DocBook XML V4.2-Based Variant V1.1//EN" "dtd/kdex.dtd" [
  <!ENTITY kappname "&ktuberling;">
  <!ENTITY package "tdegames">
  <!ENTITY technical.reference SYSTEM "technical-reference.docbook">
  <!ENTITY % addindex "IGNORE">
  <!ENTITY % Dutch "INCLUDE"
> <!-- change language only here -->
]>

<book lang="&language;">
<bookinfo>
<title
>Het handboek van &ktuberling;</title>
<authorgroup>

<author
><firstname
>Eric</firstname
> <surname
>Bischoff</surname
> <affiliation
> <address
><email
>e.bischoff@noos.fr</email
></address>
</affiliation
></author>

<author
><firstname
>Paul</firstname
> <othername
>E.</othername
> <surname
>Ahlquist</surname
> <lineage
>Jr.</lineage
> <affiliation
> <address
><email
>pea@ahlquist.org</email
></address>
</affiliation>
</author>

<othercredit role="reviewer"
><firstname
>Lauri</firstname
> <surname
>Watts</surname
> <contrib
>Nalezer</contrib>
</othercredit>

&Niels.Reedijk;&Rinse.Devries; 

</authorgroup>

<date
>2002-04-15</date>
<releaseinfo
>0.03.02</releaseinfo>

<copyright>
<year
>1999</year
><year
>2000</year
><year
>2002</year>
<holder
>Eric Bischoff</holder>
</copyright>

<copyright>
<year
>2001</year>
<holder
>Paul E. Ahlquist Jr.</holder>
</copyright>

<legalnotice
>&FDLNotice;</legalnotice>

<abstract>
<para
>&ktuberling; is een spel bedoeld voor kleine kinderen. </para>
</abstract>

<keywordset>
<keyword
>KDE</keyword>
<keyword
>KTuberling</keyword>
<keyword
>spel</keyword>
<keyword
>kinderen</keyword>
<keyword
>tuberling</keyword>
<keyword
>aardappel</keyword>
<keyword
>pinguin</keyword>
<keyword
>aquarium</keyword>
</keywordset>
</bookinfo>

<chapter id="introduction">
<title
>Inleiding</title>

<para>
<inlinemediaobject
><imageobject>
<imagedata fileref="ktuberling.png" format="PNG"/></imageobject>
</inlinemediaobject
> &ktuberling; is een spel bedoeld voor kleine kinderen. Uiteraard is het ook geschikt voor volwassen die jong van geest zijn gebleven. </para>

<para
>Het is een de virtuele versie van het welbekende <quote
>aardappelmannetje</quote
>. U kunt ogen, monden, snorren en andere objecten op een aardappel plaatsen. Naast de aardappel kunt u ook een pinguin aankleden of een aquarium inrichten. </para>

<para
>Het spel kent geen winnaar. Het enige doel is om zo grappig mogelijke gezichten of situaties te maken. </para>

<para
>Er is een museum (soort van <quote
>Madame Tusseaud</quote
> galerij) beschikbaar, waarin u vele grappige voorbeelden van gedecoreerde aardappelen, pinguins en aquariums kunt terugvinden. U kunt uiteraard uw eigen creaties naar de programmeur <ulink url="mailto:e.bischoff@noos.fr"
>Eric Bischoff</ulink
> sturen. Hij zal ze toevoegen aan het museum zodra hij tijd heeft. </para>

<para
>&ktuberling; kan ook <quote
>praten</quote
>. Het zal de naam van de objecten die u versleept uitspreken. Het <quote
>spreekt</quote
> in de taal die u hebt uitgekozen. U kunt het programma zo ook gebruiken om een paar vreemde woorden te leren. &ktuberling; <quote
>spreekt</quote
> momenteel Deens, Duits, Engels, Spaans, Frans, Italiaans, Portugees, Roemeens, Slowaaks, Sloveens, Zweeds en natuurlijk Nederlands. </para>
</chapter>

<chapter id="onscreen-fundamentals">
<title
>Grondbeginselen</title>

<sect1 id="mouse-operation">
<title
>De muis</title>

<para
>Er bevinden zich twee gebieden in het hoofdvenster: </para>

<itemizedlist>
<listitem
><para
>Het <quote
>Speelveld</quote
>, links. </para
></listitem>
<listitem
><para
>Het <quote
>objecten</quote
>veld, rechts. Hier kunt u de objecten kiezen die u wilt plaatsen in het speelveld. </para
></listitem>
</itemizedlist>

<screenshot>
<screeninfo
>Hoofdvenster van &ktuberling;</screeninfo>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata format="PNG" fileref="gameboard.png"/>
</imageobject>
<imageobject>
<imagedata format="EPS" fileref="gameboard.eps"/>
</imageobject>
<textobject
><phrase
>Hoofdvenster</phrase
></textobject>
</mediaobject>
</screenshot>

<sect2 id="place-object">
<title
>Een object plaatsen</title>

<para
>Om een object te verslepen, verplaats de muisaanwijzer naar het <quote
>objecten</quote
>gebied rechts. Klik op het object dat u wilt verslepen en houdt de muisknop ingedrukt terwijl u het object met de muisaanwijzer naar de plek in het <quote
>speelveld</quote
> hebt gesleept waar u het wilt neerzetten. </para>
</sect2>

<sect2 id="move-object">
<title
>Een object verplaatsen</title>
<para
>Als u een object in het <quote
>speelveld</quote
> hebt geplaatst, dan kunt u het nog verplaatsen. Klik erop en sleep het naar een andere positie. Als u op een object klikt wordt deze boven alle andere objecten geplaatst die het eerder overlapten. Dit is handig om bijvoorbeeld de bril voor de ogen geplaatst te krijgen. </para>
</sect2>

<sect2 id="remove-object">
<title
>Een object verwijderen</title>
<para
>Om een object uit het <quote
>speelveld</quote
> te verwijderen sleept u het terug naar het <quote
>objectveld</quote
>. </para>
</sect2>
</sect1>

<sect1 id="the-tool-bar">
<title
>De werkbalk</title>

<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata format="PNG" fileref="toolbar.png"/>
</imageobject>
<imageobject>
<imagedata format="EPS" fileref="toolbar.eps"/>
</imageobject>
<textobject
><phrase
>Werkbalk</phrase
></textobject>
</mediaobject>

<para
>De werkbalk bevat knoppen voor de meestgebruikte functies. </para>

<table>
<title
>Werkbalkknoppen</title>
<tgroup cols="4">

<thead>
<row>
<entry
>Knop</entry>
<entry
>Naam</entry>
<entry
>Bijhorende menuoptie</entry>
<entry
>Actie</entry>
</row>
</thead>
<tbody>

<row>
<entry>
  <inlinemediaobject>
  <imageobject>
  <imagedata format="PNG" fileref="button-new.png"/>
  </imageobject>
  <imageobject>
  <imagedata format="EPS" fileref="button.new.eps"/>
  </imageobject>
	<textobject
><phrase
>Knop voor nieuw spel</phrase
></textobject>
  </inlinemediaobject>
  </entry>
<entry>
  <guiicon
>Nieuw</guiicon
></entry>
<entry>
  <link linkend="game-new"
><menuchoice
><guimenu
>Spel</guimenu
> <guimenuitem
>Nieuw</guimenuitem
></menuchoice>
  </link>
  </entry>
<entry
>Wist het <quote
>speelveld</quote
>-gebied. Dit verwijdert alle onderdelen van het speelveld zodat er een nieuwe decoratie kan worden gemaakt. </entry>
</row>


<row>
<entry>
  <inlinemediaobject>
  <imageobject>
  <imagedata format="PNG" fileref="button-open.png"/>
  </imageobject>
  <imageobject>
  <imagedata format="EPS" fileref="button.open.eps"/>
  </imageobject>
	<textobject
><phrase
>Knop laden</phrase
></textobject>
  </inlinemediaobject>
  </entry>
<entry
><guiicon
>Laden</guiicon
></entry>
<entry>
  <link linkend="game-load"
><menuchoice
><guimenu
>Spel</guimenu
> <guimenuitem
>Laden...</guimenuitem
></menuchoice>
  </link>
  </entry>
<entry
>Opent een bestaand Tuberling-bestand uit het museum of uit een andere map. </entry>
</row>

<row>
<entry>
  <inlinemediaobject>
  <imageobject>
  <imagedata format="PNG" fileref="button-save.png"/>
  </imageobject>
  <imageobject>
  <imagedata format="EPS" fileref="button.save.eps"/>
  </imageobject>
  <textobject
><phrase
>Knop opslaan</phrase
></textobject>
  </inlinemediaobject>
</entry>
<entry
><guiicon
>Opslaan</guiicon
></entry>
<entry>
  <link linkend="game-save"
><menuchoice
><guimenu
>Spel</guimenu
> <guimenuitem
>Opslaan</guimenuitem
></menuchoice>
  </link>
  </entry>
<entry
>Bewaart uw creatie in uw persoonlijke map, of in een andere map als u dat liever hebt. De Tuberling wordt opgeslagen in een klein bestandje waarin alleen de posities van de objecten zijn geplaatst. </entry>
</row>


<row>
<entry>
  <inlinemediaobject>
  <imageobject>
  <imagedata format="PNG" fileref="button-print.png"/>
  </imageobject>
  <imageobject>
  <imagedata format="EPS" fileref="button.print.eps"/>
  </imageobject>
  <textobject
><phrase
>Knop afdrukken</phrase
></textobject>
</inlinemediaobject>
</entry>
<entry>
<guiicon
>Afdrukken</guiicon>
</entry>
<entry>
  <link linkend="game-print"
><menuchoice
><guimenu
>Spel</guimenu
> <guimenuitem
>Afdrukken</guimenuitem
></menuchoice>
  </link>
  </entry>
<entry
>Drukt uw afbeelding af (&PostScript;-formaat). </entry>
</row>

<row>
<entry>
  <inlinemediaobject>
  <imageobject>
  <imagedata format="PNG" fileref="button-undo.png"/>
  </imageobject>
  <imageobject>
  <imagedata format="EPS" fileref="button.undo.eps"/>
  </imageobject>
  <textobject
><phrase
>Knop ongedaan maken</phrase
></textobject>
  </inlinemediaobject>
  </entry>
<entry>
  <guiicon
>Ongedaan maken</guiicon>
  </entry>
<entry>
  <link linkend="edit-undo"
><menuchoice
><guimenu
>Bewerken</guimenu
> <guimenuitem
>Ongedaan maken</guimenuitem
></menuchoice>
  </link>
  </entry>
<entry
>Maakt de laatste handeling ongedaan.</entry>
</row>

<row>
<entry>
  <inlinemediaobject>
  <imageobject>
  <imagedata format="PNG" fileref="button-redo.png"/>
  </imageobject>
  <imageobject>
  <imagedata format="EPS" fileref="button.redo.eps"/>
  </imageobject>
  <textobject
><phrase
>Knop opnieuw</phrase
></textobject>
  </inlinemediaobject>
  </entry>
<entry>
<guiicon
>Opnieuw</guiicon>
</entry>
<entry>
  <link linkend="edit-redo"
><menuchoice
><guimenu
>Bewerken</guimenu
> <guimenuitem
>Opnieuw</guimenuitem
></menuchoice>
  </link>
  </entry>
<entry
>Voert de laatste ongedaan gemaakte handeling opnieuw uit.</entry>
</row>

<!--  Currently there is no HELP button on the toolbar
<row>
<entry>
<inlinemediaobject>
<imageobject>
<imagedata format="PNG" fileref="button-help.png"/>
</imageobject>
<imageobject>
<imagedata format="EPS" fileref="button.help.eps"/>
</imageobject>
<textobject
><phrase
>Help Button</phrase
></textobject>
</inlinemediaobject>
</entry>
<entry>
Help
</entry>
<entry
>Displays this handbook.</entry>
</row>
-->

</tbody>
</tgroup>
</table>
</sect1>

<sect1 id="the-menu-items">
<title
>De menuopties</title>

<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata format="PNG" fileref="menu-raw.png"/>
</imageobject>
<imageobject>
<imagedata format="EPS" fileref="menu.raw.eps"/>
</imageobject>
<textobject
><phrase
>Menubalk</phrase
></textobject>
</mediaobject>

<sect2>
<title
>Het menu <guimenu
>Spel</guimenu
></title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata format="PNG" fileref="menu-game.png"/>
</imageobject>
<imageobject>
<imagedata format="EPS" fileref="menu.game.eps"/>
</imageobject>
<textobject
><phrase
><guimenu
>Bestand</guimenu
> Menu</phrase
></textobject>
</mediaobject>

<variablelist>

<varlistentry id="game-new">
<term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo action="simul"
>&Ctrl;<keycap
>N</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Spel</guimenu
> <guimenuitem
>Nieuw</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem
><para
><action
>Wist</action
> het <quote
>speelveld</quote
>-gebied. </para
></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry id="game-load">
<term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo action="simul"
>&Ctrl;<keycap
>O</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Spel</guimenu
> <guimenuitem
>Laden...</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
 <listitem
><para
><action
>Opent een bestaand Tuberling-bestand</action
> uit het museum of een andere locatie.</para
></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry id="game-save">
<term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo action="simul"
>&Ctrl;<keycap
>S</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Spel</guimenu
> <guimenuitem
>Opslaan</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem
><para
><action
>Bewaart</action
> uw creatie. De Tuberling wordt opgeslagen in een klein bestand waar alleen de positie van de objecten in is geplaatst. </para
></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><guimenu
>Spel</guimenu
> <guimenuitem
>Opslaan als afbeelding...</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem
><para
><action
>Maakt een illustratie </action
> van uw Tuberling en slaat deze op in een bestand. De beschikbare afbeeldingsformaten zijn XPM, JPEG, PNG en BMP. </para
></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry id="game-print">
<term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo action="simul"
>&Ctrl;<keycap
>P</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Spel</guimenu
> <guimenuitem
>Afdrukken...</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem
><para
><action
>Drukt</action
> uw Tuberling-illustratie af met behulp van het &PostScript;-formaat. </para
></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo action="simul"
>&Ctrl;<keycap
>Q</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Spel</guimenu
> <guimenuitem
>Afsluiten</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem
><para
><action
>Beëindigt</action
> &ktuberling;. </para
></listitem>
</varlistentry>

</variablelist>

</sect2>

<sect2>
<title
>Het menu <guimenu
>Bewerken</guimenu
></title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata format="PNG" fileref="menu-edit.png"/>
</imageobject>
<imageobject>
<imagedata format="EPS" fileref="menu.edit.eps"/>
</imageobject>
<textobject
><phrase
>Menu bewerken</phrase
></textobject>
</mediaobject>

<variablelist>

<varlistentry id="edit-undo">
<term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo action="simul"
>&Ctrl;<keycap
>Z</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Bewerken</guimenu
> <guimenuitem
>Ongedaan maken</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem
><para
><action
>Maakt</action
> de laatste plaatsing van een <quote
>object</quote
> ongedaan. </para
></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry id="edit-redo">
<term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo action="simul"
>&Ctrl;<keycap
>Shift</keycap
> <keycap
>Z</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Bewerken</guimenu
> <guimenuitem
>Opnieuw</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem
><para
><action
>Voert</action
> de laatste ongedaan gemaakte verplaatsing van een <quote
>object</quote
> opnieuw uit. Deze menuoptie is alleen actief als u eerder <guilabel
>Ongedaan maken</guilabel
> hebt gebruikt. </para
></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo action="simul"
>&Ctrl;<keycap
>C</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Bewerken</guimenu
> <guimenuitem
>Kopiëren</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem
><para
><action
>Kopieert</action
> het <quote
>speelveld</quote
>-gebied naar het klembord.</para
></listitem>
</varlistentry>

</variablelist>

</sect2>

<sect2>
<title
>Het menu <guimenu
>Speelveld</guimenu
></title>

<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata format="PNG" fileref="menu-playground.png"/>
</imageobject>
<imageobject>
<imagedata format="EPS" fileref="menu.playground.eps"/>
</imageobject>
<textobject
><phrase
>Menu <guimenu
>Speelveld</guimenu
></phrase
></textobject>
</mediaobject>

<variablelist>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><guimenu
>Speelveld</guimenu
> <guimenuitem
>Aardappelmannetje</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem
><para
><action
>Schakelt naar het speelveld met de aardappel</action
>. &ktuberling; onthoudt de laatst gekozen speelveld de volgende keer dat het programma wordt gestart.</para
></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><guimenu
>Speelveld</guimenu
> <guimenuitem
>Pinguin</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem
><para
><action
>Schakelt naar het speelveld met de pinguin</action
>.  &ktuberling; onthoudt de laatst gekozen speelveld de volgende keer dat het programma wordt gestart.</para
></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><guimenu
>Speelveld</guimenu
> <guimenuitem
>Aquarium</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem
><para
><action
>Schakelt het speelveld naar het aquarium</action
>.  &ktuberling; onthoudt de laatst gekozen speelveld de volgende keer dat het programma wordt gestart.</para
></listitem>
</varlistentry>
</variablelist>
</sect2>

<sect2>
<title
>Het menu <guimenu
>Spraak</guimenu
></title>

<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata format="PNG" fileref="menu-speech.png"/>
</imageobject>
<imageobject>
<imagedata format="EPS" fileref="menu.speech.eps"/>
</imageobject>
<textobject
><phrase
>Menu <guimenu
>Spraak</guimenu
></phrase
></textobject>
</mediaobject>

<para
>Onthoud dat u tdemultimedia geïnstalleerd dient te hebben en dat het geluidssysteem <command
>artsd</command
> dient te draaien om geluiden te kunnen horen. </para>

<variablelist>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><guimenu
>Spraak</guimenu
> <guimenuitem
>Geen geluid</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem
><para
><action
>Zet het geluid uit</action
>. &ktuberling; onthoudt deze instelling bij de volgende programmastart.</para
></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><guimenu
>Spraak</guimenu
> <guimenuitem
>Deens</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem
><para
><action
>Zet het geluid aan en spreekt Deens</action
>. Als de Deense geluiden niet zijn geïnstalleerd, dan is deze optie inactief en grijs gemaakt. &ktuberling; onthoudt deze optie bij de volgende programmastart.</para
></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><guimenu
>Spraak</guimenu
> <guimenuitem
>Nederlands</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem
><para
><action
>Zet het geluid aan en spreekt Nederlands</action
>. Als de Nederlandse geluiden niet zijn geïnstalleerd, dan is deze optie inactief en grijs gemaakt. &ktuberling; onthoudt deze optie bij de volgende programmastart.</para
></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><guimenu
>Spraak</guimenu
> <guimenuitem
>Engels</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem
><para
><action
>Zet het geluid aan en spreekt Engels</action
>. Als de Engelse geluiden niet zijn geïnstalleerd, dan is deze optie inactief en grijs gemaakt. &ktuberling; onthoudt deze optie bij de volgende programmastart.</para
></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
>etc...</term>
<listitem
><para
>Hetzelfde geldt voor de andere talen.</para
></listitem>
</varlistentry>
</variablelist>
</sect2>

<sect2>
<title
>Het menu <guimenu
>Help</guimenu
></title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata format="PNG" fileref="menu-help.png"/>
</imageobject>
<imageobject>
<imagedata format="EPS" fileref="menu.help.eps"/>
</imageobject>
<textobject
><phrase
>Menu Help</phrase
></textobject>
</mediaobject>
&help.menu.documentation; </sect2>
</sect1>
</chapter>

&technical.reference;

<chapter id="credits_license">
<title
>Dankbetuigingen en licentie</title>

<para
>&ktuberling;</para>

<itemizedlist>
<listitem>
<para
>John Calhoun - oorspronkelijk idee, oorspronkelijke afbeeldingen en Engelstalige geluiden</para>
</listitem>

<listitem>
<para
>Eric Bischoff <email
>e.bischoff@noos.fr</email
> - &kde;-programmering</para>
</listitem>

<listitem>
<para
>Fran&ccedil;ois-Xavier Duranceau <email
>duranceau@free.fr</email
> - Tests, advies en hulp</para>
</listitem>

<listitem>
<para
>Agnieszka Czajkowska <email
>agnieszka@imagegalaxy.de</email
> - Pinguin-illustraties</para>
</listitem>

<listitem>
<para
>Bas Willems <email
>next@euronet.nl</email
> - grafische verbeteringen en aquarium-thema</para>
</listitem>

<listitem>
<para
>Roger Larsson <email
>roger.larsson@norran.net</email
> - Verbetering van de geluiden</para>
</listitem>

<listitem>
<para
>Peter Silva <email
>peter.silva@videotron.ca</email
> - proeflezen van de documentatie</para>
</listitem>

<listitem>
<para
>Paul Ahlquist <email
>pea@ahlquist.org</email
> - verbeteren van de documentatie</para>
</listitem>
</itemizedlist
> 

<para
>Dit spel is toegewijd aan mijn dochtertje Sunniva Bischoff</para>

<para
>Bedankt aan Apple Computer en het &LinuxPPC;-project voor het maken van ports van &Linux; naar &Mac;. &ktuberling; had nooit bestaan zonder dit!</para>

&meld.fouten;&vertaling.niels; 
&underFDL; &underGPL; </chapter>


<appendix id="installation">
<title
>Installatie</title>

<sect1 id="how-to-obtain-ktuberling">
<title
>Hoe <application
>ktuberling</application
> te verkrijgen</title>
&install.intro.documentation; </sect1>

<sect1 id="requirements">
<title
>Benodigdheden</title>

<para
>Om &ktuberling; met succes te compileren hebt u &kde; 3.0 nodig. Alle benodigde bibliotheken en &ktuberling; zelf zijn te vinden op &kde-ftp;.</para>

<para
>Om de geluiden te kunnen horen hebt u tdemultimedia nodig. </para>
</sect1>

<sect1 id="compilation-and-installation">
<title
>Compilatie en installatie</title>
&install.compile.documentation; </sect1>
</appendix>

</book>