<sect1 id="ai-ecliptic"> <sect1info> <author ><firstname >John</firstname > <surname >Cirillo</surname > </author> </sect1info> <title >Ekliptyka</title> <indexterm ><primary >Ekliptyka</primary> <seealso >Współrzędne ekliptyczne</seealso> </indexterm> <para >Ekliptyka to fikcyjne <link linkend="ai-greatcircle" >wielkie koło</link > na <link linkend="ai-csphere" >sferze niebieskiej</link > po którym porusza się Słońce w ciągu roku. Oczywiście to obrót Ziemi dookoła Słońca powoduje zmianę postrzegania kierunku Słońca. Ekliptyka jest odchylona od <link linkend="ai-cequator" >równika niebieskiego</link > o 23,5 stopnia. Dwa miejsca w których ekliptyka przecina równik niebieski noszą nazwę <link linkend="ai-equinox" >punktów równonocy</link >. </para ><para >Ponieważ nasz Układ Słoneczny jest dość płaski, orbity planet również znajdują się w pobliżu płaszczyzny ekliptyki. Dodatkowo, wzdłuż ekliptyki umiejscowione są gwiazdozbiory zodiakalne. Czyni to ekliptykę bardzo użytecznym punktem odniesienia do lokalizowania planet i gwiazdozbiorów zodiakalnych, gdyż one dosłownie <quote >podążają za Słońcem</quote >. </para ><para >Ze względu na 23,5-stopniowe odchylenie od ekliptyki, <firstterm >wysokość</firstterm > Słońca w południe zmienia się w trakcie roku wraz z podążaniem po ścieżce ekliptyki. Powoduje to pory roku. W lecie słońce znajduje się w południe wysoko na niebie i pozostaje ponad <link linkend="ai-horizon" >horyzontem</link > przez ponad dwanaście godzin. Natomiast w zimie, Słońce znajduje się w południe nisko na niebie i pozostaje nad horyzontem mniej niż 12 godzin. Dodatkowo, w lecie otrzymujemy światło słoneczne pod kątem bardziej zbliżonym do prostego, co oznacza, że dany obszar otrzymuje w lecie więcej energii na sekundę niż w zimie. Różnice w długości trwania dnia i ilości otrzymanej energii na jednostkę powierzchni prowadzą do różnicy temperatur między zimą a latem. </para> <tip> <para >Ćwiczenia:</para> <para >Dla tych ćwiczeń potrzebna jest lokalizacja niezyt blisko równika. Otwórz okno <guilabel >Konfiguracja &kstars;</guilabel > i przełącz się na współrzędne horyzontalne. Otwórz okno <guilabel >Ustaw czas</guilabel > (<keycombo action="simul" >&Ctrl;<keycap >S</keycap ></keycombo >) i zmień datę na jakąś ze środka lata i czas na godzinę 12. Wróć do głównego okna, wskaż południowy horyzont (wciśnij <keycap >S</keycap >). Zapisz wysokość Słońca nad horyzontem w południe w lecie. Teraz zmień datę na jąkąś ze środka zimy (godzinę pozostaw bez zmian). Słońce w tym przypadku jest znacznie niżej. Zobaczysz także, że czas trwania dnia jest krótszy, jeżeli otworzysz narzędzie <guilabel >Co dziś na niebie?</guilabel > dla każdej z dat. </para> </tip> </sect1>