<sect1 id="ai-ecliptic"> <sect1info> <author><firstname>John</firstname> <surname>Cirillo</surname> </author> </sect1info> <title>Ekliptyka</title> <indexterm><primary>Ekliptyka</primary> <seealso>Współrzędne ekliptyczne</seealso> </indexterm> <para>Ekliptyka to fikcyjne <link linkend="ai-greatcircle">wielkie koło</link> na <link linkend="ai-csphere">sferze niebieskiej</link> po którym porusza się Słońce w ciągu roku. Oczywiście to obrót Ziemi dookoła Słońca powoduje zmianę postrzegania kierunku Słońca. Ekliptyka jest odchylona od <link linkend="ai-cequator">równika niebieskiego</link> o 23,5 stopnia. Dwa miejsca w których ekliptyka przecina równik niebieski noszą nazwę <link linkend="ai-equinox">punktów równonocy</link>. </para><para>Ponieważ nasz Układ Słoneczny jest dość płaski, orbity planet również znajdują się w pobliżu płaszczyzny ekliptyki. Dodatkowo, wzdłuż ekliptyki umiejscowione są gwiazdozbiory zodiakalne. Czyni to ekliptykę bardzo użytecznym punktem odniesienia do lokalizowania planet i gwiazdozbiorów zodiakalnych, gdyż one dosłownie <quote>podążają za Słońcem</quote>. </para><para>Ze względu na 23,5-stopniowe odchylenie od ekliptyki, <firstterm>wysokość</firstterm> Słońca w południe zmienia się w trakcie roku wraz z podążaniem po ścieżce ekliptyki. Powoduje to pory roku. W lecie słońce znajduje się w południe wysoko na niebie i pozostaje ponad <link linkend="ai-horizon">horyzontem</link> przez ponad dwanaście godzin. Natomiast w zimie, Słońce znajduje się w południe nisko na niebie i pozostaje nad horyzontem mniej niż 12 godzin. Dodatkowo, w lecie otrzymujemy światło słoneczne pod kątem bardziej zbliżonym do prostego, co oznacza, że dany obszar otrzymuje w lecie więcej energii na sekundę niż w zimie. Różnice w długości trwania dnia i ilości otrzymanej energii na jednostkę powierzchni prowadzą do różnicy temperatur między zimą a latem. </para> <tip> <para>Ćwiczenia:</para> <para>Dla tych ćwiczeń potrzebna jest lokalizacja niezyt blisko równika. Otwórz okno <guilabel>Konfiguracja &kstars;</guilabel> i przełącz się na współrzędne horyzontalne. Otwórz okno <guilabel>Ustaw czas</guilabel> (<keycombo action="simul">&Ctrl;<keycap>S</keycap></keycombo>) i zmień datę na jakąś ze środka lata i czas na godzinę 12. Wróć do głównego okna, wskaż południowy horyzont (wciśnij <keycap>S</keycap>). Zapisz wysokość Słońca nad horyzontem w południe w lecie. Teraz zmień datę na jąkąś ze środka zimy (godzinę pozostaw bez zmian). Słońce w tym przypadku jest znacznie niżej. Zobaczysz także, że czas trwania dnia jest krótszy, jeżeli otworzysz narzędzie <guilabel>Co dziś na niebie?</guilabel> dla każdej z dat. </para> </tip> </sect1>