path: root/tde-i18n-nl/docs/tdegames/kbackgammon/index.docbook

<?xml version="1.0" ?>
<!DOCTYPE book PUBLIC "-//KDE//DTD DocBook XML V4.2-Based Variant V1.1//EN" "dtd/kdex.dtd" [
  <!ENTITY kappname "&kbackgammon;">
  <!ENTITY package "tdegames">
  <!ENTITY % addindex "IGNORE">
  <!ENTITY % Dutch "INCLUDE"
> <!-- change language only here -->
]>

<book lang="&language;">

<bookinfo>
<title
>Het handboek van &kbackgammon;</title>
    
<authorgroup>
<author
><firstname
>Jens</firstname
> <surname
>Hoefkens</surname
> <affiliation
><address
><email
>[email protected]</email
></address
></affiliation>
</author>
      
<othercredit role="developer"
><firstname
>Bo</firstname
> <surname
>Thorsen</surname
> <affiliation
><address
><email
>[email protected]</email
></address
></affiliation>
<contrib
>Ontwikkelaar</contrib>
</othercredit>
</authorgroup>

&Niels.Reedijk; 
    
<copyright>
<year
>1999</year
><year
>2000</year>
<holder
>Jens Hoefkens</holder>
</copyright>
    
<legalnotice
>&FDLNotice;</legalnotice>
    
<date
>2000-12-22</date>
<releaseinfo
>1.96.01</releaseinfo>
    
<abstract>
<para
>&kbackgammon; is een grafisch backgammon-programma voor &kde;. Het ondersteunt backgammon-spellen met andere spelers, spellen tegen computer-engines zoals &GNU; <application
>bg</application
> en zelfs online-spellen op de <ulink url="http://www.fibs.com/"
>First Internet Backgammon Server</ulink
>.</para>
</abstract>
    
<keywordset>
<keyword
>KDE</keyword>
<keyword
>spel</keyword>
<keyword
>backgammon</keyword>
<keyword
>FIBS</keyword>
<keyword
>gnubg</keyword>
</keywordset>
    
</bookinfo>
  
<chapter id="introduction">
<title
>Inleiding</title>
    
<para
>&kbackgammon; is een grafisch backgammon-programma. Het doel van dit spel is om uw stukken van het bord te halen voordat uw tegenstander dat doet. Alhoewel de regels van backgammon vrij moeilijk zijn (het moeilijkste onderdeel is blijkbaar de eerste positionering van de stukken), gaat dit handboek niet in op deze regels. Mocht u backgammon willen leren spelen, kijk dan op internet, in de boekhandel, of vraag een van uw vrienden om u het spel te leren.</para>

<para
>&kbackgammon; biedt u een grafisch backgammon-bord dat vrijwel geheel met de muis bediend kan worden. Daarnaast kunt u ook textuele commando's invoeren om het spelbord zonder muis te bedienen. &kbackgammon; is daardoor eenvoudig in gebruik zodat u zich helemaal kunt concentreren op de belangrijke aspecten van het spelen van backgammon.</para>

<para
>Om backgammon te kunnen spelen hebt u een tegenstander nodig. &kbackgammon; biedt u de mogelijkheid om te spelen tegen honderden verschillende tegenstanders met verschillende vaardigheden op de <ulink url="http://www.fibs.com/"
>First Internet Backgammon Server</ulink
>. Als u wilt, dan kunt u ook de <link linkend="engine-offline"
>offline-engine</link
> gebruiken waarmee u tegen uzelf of iemand anders die naast u bij uw computer zit.</para>

<para
>In de nabije toekomst zal &kbackgammon; de mogelijkheid bieden om te spelen tegen <link linkend="engine-gnubg"
>&GNU; Backgammon</link
>, een krachtig backgammon-programma dat meestal zonder grafische schil draait. Het speelt op <acronym
>FIBS</acronym
> met een snelheid van ongeveer 2000 (wat behoorlijk hoog is).</para>

<para
>Daarnaast zijn er plannen om het mogelijk te maken spellen over internet te spelen tussen twee &kbackgammon;-programma's (en diens gebruikers). Tot slot, de architectuur van &kbackgammon; is vrij open en het is eenvoudig om ondersteuning voor andere engines toe te voegen. Als u daar interesse in hebt, neem dan contact op met de auteur.</para>

</chapter>

<chapter id="use-the-board">
<title
>Hoe u het bord kunt gebruiken</title>

<para
>&kbackgammon; draait om het grafische backgammon-bord. Dit bord bestaat uit de speelstukken, de dobbelsteen en de kubus. Al deze spelelementen kunt u gemakkelijk bedienen met de muis.</para>

<para
>De volgende afbeelding toont een gebruikelijke spelsituatie waarbij de witte speler van 1 naar 24 zet, en de zwarte speler van 24 naar 1. De witte speler is eigenaar van de kubus en heeft zojuist 3 en 4 gegooid.</para>

<screenshot>
<screeninfo
>Het backgammon-bord</screeninfo>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="board.png" format="PNG"/>
</imageobject>
<textobject>
<phrase
>Het bord</phrase>
</textobject>
</mediaobject>
</screenshot>

<para
>Als het hun beurt is kunnen de spelers de dobbelsteen gooien door te dubbelklikken op de vierkantjes die de dobbelsteen voorstellen, of via de corresponderende menuoptie of werkbalkpictogram.</para>

<para
>Als de eigenaar zijn van de kubus, dan kunnen spelers de kubus verdubbelen door te dubbelklikken op het vierkant dat de kubus voorstelt, of via de corresponderende menuoptie of werkbalkpictogram.</para>

<para
>Als ze aan zet zijn, kunnen spelers de stukken verplaatsen door erop te klikken en de muisaanwijzer naar de gewenste plek te brengen, terwijl de muisknop ingedrukt wordt gehouden. Dit noemen we het verslepen van het speelstuk. Afhankelijk van de gemaakte selectie in de <link linkend="prefs"
>configuratie</link
> van de <link linkend="engines"
>engine</link
> zal deze zet klaar zijn als het maximum aantal stukken is verplaatst. Dit kan liggen tussen de 1 en 4 stukken, gebruikelijk is het 2 stukken.</para>

<para
>Naast het verspelen van de stukken biedt het spelbord een functie genaamd <firstterm
>Snel zetten</firstterm
>. Als dit is geactiveerd in de configuratie van het spelbord, dan kunt u de stukken verplaatsen door erop te klikken. Het bord zal automatisch de kortst mogelijke zet vanaf het huidige veld uitvoeren. Als Snel zetten is <link linkend="prefs"
>geactiveerd</link
>, dan kunt u deze instellen op enkele muisklik of dubbele muisklik. Dit is erg handig voor gebruikers met touchpads die vrij lastig in gebruik zijn bij het verslepen van de stukken.</para>

<para
>Tot slot heeft het bord een bepaalde intelligentie: het accepteert alleen zetten die zijn toegestaan (gebaseerd op de huidige dobbelsteen). Alhoewel u dit kunt uitzetten in de <link linkend="engine-offline"
>offline-engine</link
> (voor de <guilabel
>bewerkmodus</guilabel
>), is dit meestal erg handig voor onervaren gebruikers (een ervaren gebruiker zal die waarschijnlijk niet opvallen). Deze functie kan ook worden gebruikt om een zet ongedaan te maken: plaats het stuk gewoon op een niet-toegestane plek.</para>

</chapter>

<chapter id="engines">
<title
>Backgammon-engines</title>
    
<para
>&kbackgammon; is opgebouwd rond het backgammon-bord. Dit bord weet verder niets van hoe backgammon gespeeld wordt. De hele infrastructuur (dobbelsteen rollen, etc..) die het spelen van backgammon mogelijk maakt wordt afgehandeld door zogenaamde backgammon-engines.</para>
    
<sect1 id="engine-offline">
<title
>De offline-engine</title>
      
<para
>Met de offline-engine kunt u tegen uzelf spelen, of, wat natuurlijk veel leuker is, een ander persoon die naast u zit.</para>

</sect1>

<sect1 id="engine-FIBS">
<title
>De <acronym
>FIBS</acronym
>-engine</title>

<para
><acronym
>FIBS</acronym
> is de <quote
>First Internet Backgammon Server</quote
> (eerste internet backgammon-server), een 24-uurs internationale online-gemeenschap van backgammon-spelers van alle leeftijden en vaardigheden, van beginners tot experts.</para>

<para
>Naast het spelen van het spel biedt <acronym
>FIBS</acronym
> de mogelijkheid om spellen op te slaan, te converseren met andere spelers, en heeft het een complex puntensysteem.</para>

<para
>Er is ook een grote <ulink url="http://www.fibs.com/"
>website</ulink
> beschikbaar. Een aanrader als u backgammon-fan bent.</para>
      
</sect1>
    
<sect1 id="engine-gnubg">
<title
>De &GNU; Backgammon Engine</title>

<para
>De GNUbg-engine bestond nog niet toen deze documentatie geschreven is (alhoewel er al een menuoptie voor in menu <guilabel
>Engine</guilabel
> te vinden is). De rest van deze sectie dient u dus met een korreltje zout te nemen.</para>
      
<para
>Het gebruik van de GNUbg-engine vereist een werkende installatie van het programma GNUbg. &kbackgammon; start GNUbg op de achtergrond en communiceert er mee. Dit wordt geheel transparant voor de gebruiker gedaan (&ie; het is volledig voor de gebruiker verborgen) en alle interactie met GNUbg vindt plaats via de grafische elementen van &kbackgammon;.</para>

<para
>Als er andere uitbreidingen zijn die kunnen helpen bij het gebruiken van GNUbg in &kbackgammon;, neem dan contact op met de auteur van &kbackgammon; (of beter nog, stuur een patch). Sommige meer uitgebreide functies zijn waarschijnlijk de positieanalyses en opslaan/herstellen-functies. Maar het kunnen spelen is op dit moment de meest belangrijke kwestie.</para>

<para
>Iets wat nooit zal gebeuren is een combinatie van GNUbg en de <acronym
>FIBS</acronym
>-engine! Het gebruik van computerprogramma's om het puntentotaal te verhogen is immers valsspelen!</para>

</sect1>
    
</chapter>
  
<chapter id="prefs">
<title
>Spelopties</title>
    
<para
>De opties voor &kbackgammon; kunt u aanpassen via menuoptie <menuchoice
><guimenu
>Instellingen</guimenu
> <guimenuitem
>KBackgammon instellen...</guimenuitem
> </menuchoice
>. De dialoog wordt dan geopend.</para>

</chapter>
  
<chapter id="command">
<title
>Commando's/sneltoetsen</title>
    
<para
>De volgende secties geven een korte omschrijving van elke menuoptie.</para>
    
<sect1 id="file-menu">
<title
><guimenu
>Bestand</guimenu
> Menu</title>
      
<variablelist>
<varlistentry>
<term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo action="simul"
>&Ctrl;<keycap
>N</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Spel</guimenu
> <guimenuitem
>Nieuw</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem>
<para
><action
>Start een nieuw spel</action
></para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo action="simul"
>&Ctrl;<keycap
>O</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Spel</guimenu
> <guimenuitem
>Spel laden</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem>
<para
><action
>Laadt een eerder opgeslagen spel.</action
></para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo action="simul"
>&Ctrl;<keycap
>S</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Spel</guimenu
> <guimenuitem
>Spel opslaan</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem>
<para
><action
>Bewaart een spel zodat u het later kunt afspelen.</action
></para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo action="simul"
>&Ctrl;<keycap
>P</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Spel</guimenu
> <guimenuitem
>Afdrukken...</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem>
<para
><action
>Drukt een afbeelding van het spelbord af.</action
></para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo action="simul"
>&Ctrl;<keycap
>Q</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Spel</guimenu
> <guimenuitem
>Afsluiten</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem>
<para
><action
>Beëindigt</action
> &kbackgammon;</para>
</listitem>
</varlistentry>
</variablelist>
      
</sect1>

<sect1 id="move-menu">
<title
>Menu <guimenu
>Zet</guimenu
></title>

<variablelist>
<varlistentry>
<term
><menuchoice
><guimenu
>Zet</guimenu
> <guisubmenu
>Engine</guisubmenu
> </menuchoice>
</term>
<listitem>
<para
>Kies hier een van de spel-engines.</para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo action="simul"
>&Ctrl;<keycap
>Z</keycap
> </keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Zet</guimenu
> <guimenuitem
>Ongedaan maken</guimenuitem
> </menuchoice>
</term>
<listitem>
<para
><action
>Maak de laatste zet die u gedaan hebt ongedaan.</action
></para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo action="simul"
>&Ctrl;&Shift;<keycap
>Z</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Zet</guimenu
> <guimenuitem
>Opnieuw</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem>
<para
><action
>Als u eerder een zet ongedaan hebt gemaakt, dan kunt u die hiermee opnieuw uitvoeren.</action
></para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><guimenu
>Zet</guimenu
> <guimenuitem
>Hertekenen</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem
><para
><action
>Herteken het spelbord.</action
></para
></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><guimenu
>Zet</guimenu
> <guimenuitem
>Dobbelsteen werpen</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem>
<para
><action
>Zoals u al verwacht, gooi de dobbelsteen.</action
></para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><guimenu
>Zet</guimenu
> <guimenuitem
>Ronde beëindigen</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem>
<para
><action
>Laat de andere speler weten dat uw zet is afgerond.</action
></para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><guimenu
>Zet</guimenu
> <guimenuitem
>Worp verdubbelen</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem>
<para
><action
><!-- FIXME: Someone who knows better than me how to play -->
<!-- backgammon will have to fix this. LW. -->
</action
></para>
</listitem>
</varlistentry>
</variablelist>
    
</sect1>

<sect1 id="command-menu">
<title
>Menu <guimenu
>Commando</guimenu
></title>
      
<para
>Nog niet omschreven...</para>

<variablelist>
<varlistentry
><term>
<menuchoice
><guimenu
>Commando</guimenu
> <guimenuitem
>Nieuw spel</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem
><para
>Nog niet omschreven... </para
></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term>
<menuchoice
><guimenu
>Commando</guimenu
> <guimenuitem
>Bewerkmodus</guimenuitem
></menuchoice>
</term>
<listitem>
<para
>Nog niet omschreven... </para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><guimenu
>Commando</guimenu
> <guimenuitem
>Kleuren omwisselen</guimenuitem
></menuchoice>
</term>
<listitem>
<para
>Nog niet omschreven... </para>
</listitem>
</varlistentry>
</variablelist>
      
</sect1>
    
<sect1 id="settings-menu">
<title
>Menu <guimenu
>Instellingen</guimenu
></title>

<variablelist>
<varlistentry>
<term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo action="simul"
>&Ctrl;<keycap
>M</keycap
> </keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Instellingen</guimenu
> <guimenuitem
>Menubalk tonen</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem>
<para
><action
>Toont of verbergt</action
> de menubalk.</para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><guimenu
>Instellingen</guimenu
> <guimenuitem
>Werkbalk tonen</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem
><para>
<action
>Toont of verbergt de werkbalk</action
></para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><menuchoice
><guimenu
>Instellingen</guimenu
> <guimenuitem
>Commandowerkbalk tonen</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem>
<para>
<action
>Toont of verbergt de commandoprompt.</action
></para>
</listitem>
</varlistentry>
</variablelist>

</sect1>
    
<sect1 id="help-menu">
<title
><guimenu
>Help</guimenu
>-menu</title>
&help.menu.documentation; </sect1>

<sect1 id="keys"
><title
>Standaard sneltoetsen</title>

<para
>De volgende tabel toont de standaard sneltoetsen voor &kbackgammon;.</para>

<table>
<title
>Sneltoetsen</title>
<tgroup cols="2">
<thead
><row
><entry
>Toetsencombinatie</entry
><entry
>Actie</entry
></row
></thead>
<tbody>
<row
><entry
><keycombo action="simul"
>&Ctrl;<keycap
>P</keycap
></keycombo
></entry
><entry
>Spel afdrukken</entry
></row>
<row
><entry
><keycombo action="simul"
>&Ctrl;<keycap
>Q</keycap
></keycombo
></entry
><entry
>Beëindigt &kbackgammon;</entry
></row>
<row
><entry
><keycap
>F1</keycap
></entry
><entry
>Help-inhoud</entry
></row>
<row
><entry
><keycombo action="simul"
>&Shift;<keycap
>F1</keycap
></keycombo
></entry
><entry
>Watisdit?-tekstballon</entry
></row>
<row
><entry
><keycombo action="simul"
>&Ctrl;<keycap
>Z</keycap
></keycombo
></entry
><entry
>Zet ongedaan maken</entry
></row>
<row
><entry
><keycombo action="simul"
>&Shift;&Ctrl;<keycap
>Z</keycap
></keycombo
></entry
><entry
>Eerder ongedaan gemaakte zet opnieuw uitvoeren</entry
></row>
</tbody>
</tgroup>
</table>

<para
>Deze toetsenbindingen kunt u veranderen via menuoptie <menuchoice
><guimenu
>Instellingen</guimenu
> <guimenuitem
>Sneltoetsen instellen</guimenuitem
></menuchoice
>.</para>

</sect1>

</chapter>

<chapter id="credits">
<title
>Dankbetuigingen en licentie</title>
 
<para
>&kbackgammon;</para>

<para
>Programma copyright 1999-2000 Jens Hoefkens <email
>[email protected]</email
></para>

<para
>Documentatie copyright 2000 Jens Hoefkens <email
>[email protected]</email
></para>

&meld.fouten;&vertaling.niels;&vertaling.rinse; 
&underFDL; &underGPL; </chapter
>                  

<appendix id="installation">
<title
>Installatie</title>
 
<sect1 id="getting-kbackgammon">
<title
>Hoe &kbackgammon; te verkrijgen</title>
&install.intro.documentation; <para
>U kunt de webpagina van &kbackgammon; vinden op <ulink url="http://backgammon.sourceforge.net/"
>http://backgammon.sourceforge.net</ulink
>. Hier leest u de meest recente informatie over het programma.</para>

</sect1>

<sect1 id="compilation">
<title
>Compilatie en installatie</title>
&install.compile.documentation; </sect1
>         

</appendix>

</book>
<!--
Local Variables:
mode: sgml
sgml-omittag: nil
sgml-shorttag: t
End:
-->